De Wetenschap van de Kunsten

Alhoewel de kunsten in het licht van hun hieronder geschetste verhouding tot de wetenschappen dikwijls worden verstaan als op voorhand volkomen tegengesteld aan allerlei mogelijke verstandelijke overwegingen die de menselijke rede betreffen, valt het m.i. wel mee met de zgn. 'irrationaliteit' van diezelfde kunsten.
Of wij nu spreken over de beeldende of de uitvoerende kunsten en alle literatuur, dans, muziek, architectuur, theater, fotografie, film, schilder-, beeldhouw- en grafische kunstvormen die daartoe behoren, voor al deze disciplines geldt om te beginnen: geen kunstwerk zonder materie.
(zie César Baldacini)

Geen dans zonder ruimte, maar ook niet zonder één of meerdere menselijke lichamen.
Geen muziek zonder lucht, maar ook niet zonder instrumenten.
Geen gedicht en boek zonder taal, maar ook niet zonder pen, inkt en papier.
Geen schilderij zonder licht, maar ook niet zonder verf en linnen.
Geen beeld zonder ruimte, maar ook niet zonder amorfe massa.
Geen vorm zonder materie.

En het is nu juist deze materie zélf die zich in hoge mate gedraagt volgens de voorspellingen van de (natuur)wetenschappen, waarin maar één allerhoogste premisse geldt, namelijk het antwoord op de vraag: 'wat blijkt waar van de veronderstellingen die ik t.a.v. deze materie doe?'
Dat is een vraag die ook de (beeldende) kunsten zich stelt, zij het middels een zoektocht naar de ‘waarheid’ van de in het kunstwerk aangewende materie.
‘Hoe zit het materiaal in elkaar en wat kun je ermee doen?’, zijn in alle kunstdisciplines, geen enkele uitgezonderd, de eerste en meest basale vragen die ook de kunstenaar zich stelt.
Want ieder kunstwerk is, voorafgaand aan alles wat het eveneens is, vooraleerst stoffelijk en materieel, want van 'iets' gemaakt.
Het bestaat ergens uit, ieder kunstwerk bestaat uit spul en louter en alleen daarom is het kunstwerk zintuiglijk waarneembaar.
Ondanks alles wat het kunstwerk óók nog is en hoezeer iedere kunstenaar, geen enkele uitgezonderd, zich middels het kunstwerk een plaats wil verwerven in de kunstgeschiedenis - eerst en vooral heeft kunst de materie nodig.
Maar ook: geen stoffelijke lichamelijkheid zonder uitgebreidheid, lees 'vorm'.
Reden waarom in het kunstwerk zowel de materialiteit als de vorm een evidente rol spelen. Ieder kunstwerk heeft nu eenmaal materie (stof en vorm) nodig om middels een aldus ontstane zintuiglijke waarneembaarheid van haar fysieke werkelijkheid überhaupt de menselijke geest te kunnen bereiken (zie Naum Gabo).